1911-1915
ГАДИНБАЛЫН ЧАГДАРЖАВ
01 ТОВЧ НАМТАР 1870 онд Түшээт хан аймгийн Түшээт хошуу, одоогийн Дундговь аймгийн Дэлгэрхангай сумын нутагт төржээ. Г.Чагдаржав нь Чингисын алтан ургийн удамт, угсаа залгамжилсан хошуу...
Богд хааны 1911 оны анхны 5 яам байгуулсан зарлиг
1911 оны 12 дугаар сарын 29-нд шинэ тулгар Монгол Улсын Засгийн газрыг 5 яамтайгаар байгуулсны нэг нь Сангийн хамаг хэргийг захиран шийтгэгч яам байв. ...Гаалийн яамыг байгуулав
...
Сангийн хамаг хэргийг бүгд захиран шийтгэгч яамны албан хаагчийн тангараг
...1913 он
“Дотоод худалдааны гаалийн дүрэм”-ийг батлан гаргав. ...“Дотоод худалдааны гаалийн дүрэм”-ийг батлан гаргав.
...
Сайд Г.Чагдаржавыг Орос Улсаас “Ариун Станислав”-ын одонгийн 1 дүгээр зэргээр шагнав.
...
ЦЭРЭНДОРЖИЙН ЛУВСАНБАЛДАН
02 ТОВЧ НАМТАР Ц.Лувсанбалдан сайдын үед хамжлагат ёс, санхүү, эдийн засгийн хуучин тогтолцоо, дүрэм журам, татвар гувчуурыг халж, бие даасан шинэ тогтолцоог бий болгох эх үндсийг тавин улсынхаа дотоод...
1915-1921
ГОМБОЖАВЫН ЛУВСАНЦЭВЭЭН
03 ТОВЧ НАМТАР 1869 онд Түшээт хан аймгийн Дархан чин вангийн хошуу, одоогийн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутагт төрсөн. Г.Лувсанцэвээн сайд нь Монгол дахь автономит дэглэмийг устгах, Монгол...
ДАМБЫН ЧАГДАРЖАВ
04 ТОВЧ НАМТАР 1880 онд Их шавийн Чандмань отог, одоогийн Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сумын нутагт төрсөн. Д.Чагдаржав сайд нь Ардын хувьсгалыг удирдан зохион байгуулагч анхны 7 зүтгэлтний...
ДАРЬЗАВЫН ЛОСОЛ
05 ТОВЧ НАМТАР 1885 онд Сэцэн Хан аймгийн Дайчин бэйсийн хошуу, одоогийн Хэнтий аймгийн Батноров сумын нутагт төрсөн. Д.Лосол сайд нь Ардын хувьсгалыг удирдан зохион байгуулагчдын...
СОЛИЙН ДАНЗАН
06 ТОВЧ НАМТАР 1885 онд Сайн ноён хан аймгийн Сүжигтбэйсийн хошуу, одоогийн Архангай аймгийн Хотонт сумын нутагт төрсөн. С.Данзан сайдын үед шинэ тулгар Ардын Засгийн газрын бодлого түүний...
1921
1921 оны 11 дүгээр сард Сангийн бөгөөд эдийн засгийн яамыг Сангийн хамаг хэргийг бүгд захиран шийтгэх яам гэж нэрлэн Ардын засгийн газрын 21, 23 дугаар хурлаар тус яамны зохион байгуулалт, орон тоог шинэчлэн баталсан бөгөөд тус яам нь Ерөнхий хэлтэс /3 салаатай/, Нягтлан бодох хэлтэс /2 салаатай/, Ажил тэжээлийн хэлтэс /бэлтгэлийн, юм агуулах, хөсөг ачааны 3 салаатай/, Үйлдвэр боловсруулах хэлтэс, Улсын баялгийг бадруулах /боловсруулах/ хэлтэс, Мөнгөн санхүү, гааль түрээсийн хэлтэс /мөнгөн ба ерөнхий, албан гувчуурын, хөдөлшгүй хөрөнгөнөөс түрээс хураах, улсын хөрөнгийг хадгалах, мөнгөнөөс бусад зүйлийг хураах/ /6 салаатай/ бүгд 6 хэлтэс, 14 салаа, нийт 4771 лангийн цалингийн фондтой ажиллах болсон байна. ...1921-1923
1921-1923 оны улсын төсвийн орлого, зарлагын хэмжээг авч үзвэл дараах байдалтай байв. ...Монгол Улсын Үндэсний мөнгөн тэмдэгт хэвлүүлэх гэрээнд гарын үсэг зурав
...Сангийн яамны анхны орон тоог батлав
...
Анхны мөнгөн тэмдэгт
Монголын анхны мөнгөн тэмдэгтийг 1921 онд Богд хааны зарлигаар гаргаж байжээ. Энэ тэмдэгт нь 10,25,50,100-ын дэвсгэрээр гарч байсан бөгөөд 10,25-тын дэвсгэртийг " Бага болзоот" 50,100-тын дэвсгэртийг " доллар хэмээн нэрлэдэг байжээ. ...
БУНИБАЗАРЫН ДОРЖ
07 ТОВЧ НАМТАР 1873 онд Түшээт хан аймгийн Түшээ вангийн хошуу, одоогийн Өмнөговь аймгийн Баян-Овоо сумын нутагт төрсөн. Б.Дорж сайд - Гаалийн дүрэм, Уул уурхайн дүрэм, Худалдаа, үйлдвэрлэлийн...
1923
1923 оны 2 дугаар сарын 27-нд МАН-ын Төв Хорооны шийдвэрээр Сангийн яамны сайд С.Данзанг Бүх цэргийн жанжнаар томилж, 4 дүгээр сарын 6-нд Сангийн яамны сайдын үүрэгт ажлаас нь чөлөөлж 1923 оны 6 дугаар хурлаас Б.Доржийг Сангийн яамны сайдын албанд томилсон байна. ...
ӨЛЗИЙТИЙН БАДРАХ
08 ТОВЧ НАМТАР Дөрвөд далай хан аймгийн Сайн Заяатын баруун гарын чуулган Зоригт чин вангийн хошуу, одоогийн Увс аймгийн Давст сумын нутагт төрсөн. Ө.Бадрах сайд Векселийн...
1924
1924 оны 12 дугаар сард Ардын Засгийн газрын 44 дүгээр тогтоолоор Аж ахуйн яам шинээр байгуулагдан Сангийн яамны Баялгийг бадруулах хэлтэс түүнд шилжив. Аж ахуйн яам нь Сангийн яамны Баялгийг бадруулах хэлтсийн эрхлэх хүрээнд байсан худалдаа, үйлдвэр, мал аж ахуй, газар тариалан, ой мод, уул уурхай зэрэг салбаруудыг хариуцах болжээ. Энэ үеэс Сангийн яам нь санхүү, төсөв, зээлийн асуудлыг дагнан хариуцах болсон юм. ...1924
1924 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн хуралдаанаар Засгийн газрын дэргэд эдийн засгийн зөвлөл байгуулсан ба зөвлөл нь 1932 он хүртэл үйл ажиллагаа явуулж аж ахуй, санхүүгийн бодлогыг улсын хэмжээнд нэгтгэн явуулахад онцгой анхаарч, аж ахуйн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг бүртгэн судлах, улс орны эдийн засгийн ойрын ирээдүйн хөгжлийн төлөвийг тодорхойлох талаар идэвхийлэн ажиллаж байжээ. ...
ЖИГМЭДИЙН АЛТАНГЭРЭЛ
09 ТОВЧ НАМТАР 1894 онд Хан хэнтий уулын аймгийн хошуу, одоогийн Дорнод аймгийн Булган сумын нутагт төрсөн. Ж.Алтангэрэл сайд Үндэсний мөнгөн тэмдэгтийг гүйлгээнд оруулах,...
1925
Ардын засгийн газрын 1925 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуралдаанаар Монголын худалдаа, аж үйлдвэрийн банкнаас мөнгөн дэвсгэрт гүйлгээнд оруулах асуудлыг хэлэлцээд “Банкны дэвсгэртийг гүйлгээнд гаргах онц эрхийг Монголын худалдаа, аж үйлдвэрийн банкинд олгохын хамт цаас нь мөнгөний нэгж болох төгрөгөөр гаргагдана, банкны тэмдэгтийг улсын бүх албан татвар, гааль болон бусад төлбөрүүдэд, түүнчлэн энгийн хүмүүсийн хооронд төлбөрт өгч авалцахад заавал хэрэглэнэ.” гэж заасан байна. Монгол, Зөвлөлт улсын Сангийн яамдын хувь нийлүүлсэн байгууллага болох Монголын худалдаа, аж үйлдвэрийн банк нь 1925 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдөр үндэсний анхны мөнгөн тэмдэгт болох төгрөгийг гүйлгээнд гаргажээ. ...
САНЖИЙН ДОВЧИН
10 ТОВЧ НАМТАР 1895 онд Сайн ноён хан аймгийн Илдэн бэйлийн хошуу, одоогийн Өвөрхангай аймгийн Есөнзүйл сумын нутагт төрсөн. С.Довчин сайд Улсын санхүү, зээл, бүртгэл, тайлан...
1930
1930 оны 12 дугаар сарын 12-нд Улсын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн 32 дугаар хурлаас батлан мөрдүүлсэн “БНМАУ-ын Сангийн яамны дүрэм”-ийн 2-т Сангийн яам нь Засгийн газарт шууд захирагдаж өөрийн явуулсан ажлыг хянуулах ба өөрийн ажил явууллагад Засгийн газрын ба бусад дээд газрын заавар тушаалуудыг баримтлан явуулна, 9-д Сангийн яамны үндсэн зорилт болбоос тус улсын санхүүгийн хүчнийг нийгэм журмын байгуулалтыг зүй зохистойгоор хөгжүүлэхийг төлөвлөснийг бат нот болгохын учир бататгах ба хөгжүүлэх хэргүүд болно гэж заажээ. ...Монгол Улсын Сангийн явдлын яамны анхны дүрэм батлав.
...1932
1932 онд БНМАУ-ын 17 дугаар онц бага хурлаар ардын аж ахуйг хоршоолон хамтралжуулах үндсэн дээр Эдийн засгийн зөвлөлийг Сайд нарын зөвлөлийн дэргэд Улсын төлөвлөх, тэгшитгэх, улсын тоо бүртгэлийн газар болгон өөрчлөн байгуулж, даргаар нь Дугаржавыг сонгосон байна. 1940 оны 5 дугаар сарын 24-нд Сайд нарын зөвлөлийн 21 дүгээр тогтоолоор Сайд нарын зөвлөлийн дэргэд Улсын төлөвлөх, тэгшитгэх, улсын тоо бүртгэлийн газрыг Сайд нарын зөвлөлийн дэргэдэх Төлөвлөгөө, тоо бүртгэл, хянан шалгах газар болгон өөрчлөн байгуулж, даргаар нь Сайд нарын зөвлөлийн 2 дугаар орлогч дарга байсан Жамсранг томилжээ. ...
ЮМЖААГИЙН ЦЭДЭНБАЛ
11 ТОВЧ НАМТАР Дөрвөд далай ханы баруун гарын үнэн Зоригтхан аймгийн Зоригтханы хошуу, одоогийн Увс аймгийн Давст сумын 4 дүгээр багийн нутаг, “Хандгайт” гэдэг газар 1916 онд төрсөн. Ю.Цэдэнбал...
СОНОМЫН ЛУВСАН
12 ТОВЧ НАМТАР Түшээт Хан аймгийн Мэргэн сэцэн вангийн хошуу, одоогийн Дорноговь аймгийн Дэлгэрэх суманд 1912 онд төржээ. С.Лувсан сайд Улс, хоршооллын газрын ашгийн хуваарилалт, аж ахуй, санхүүгийн...
1940-1960
Санхүүгийн төлөвлөлтийг улс төр, эдийн засгийн бодлогын гол цөм болгож ирсэн өмнөх үеийн туршлага, уламжлалд тулгуурлан 1940-1960 онуудад улс ардын аж ахуйн салбаруудыг бүртгэл, тооцооны нэгдсэн журамд бүрэн хамруулсан. ...
ЦЭРЭНЖАВЫН БЯМБАА
13 ТОВЧ НАМТАР Сэцэн хан аймгийн Жонон вангийн хошуу, одоогийн Хэнтий аймгийн Биндэр сумын нутаг “Шаазгай” гэдэг газар 1913 онд төржээ. Ц.Бямбаа сайд Дэлхийн II дайны хүнд жилүүдэд...
1945
Эдийн засгийг нэгтгэн удирдах шаардлага улам өссөнийг харгалзан Улсын бага хурлын Тэргүүлэгчдийн 1945 оны 11 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 106 дугаар тогтоолоор Улсын төлөвлөгөөний комиссыг байгуулсан байна. Улсын төлөвлөгөөний комисс нь жил, таван жилийн төлөвлөгөө, улмаар 10-20 жилийн хугацааны эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн төсөөлөл, үндсэн чиглэлийг боловсруулж хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулж байжээ. ...
ДЭМЧИГИЙН МОЛОМЖАМЦ
14 ТОВЧ НАМТАР 1920 онд Цэцэнхан аймгийн Цэцэн вангийн хошуу, одоогийн Дундговь аймгийн Баянжаргалан сумын нутагт төрсөн. Д.Моломжамц сайд ажиллах хугацаандаа хоршооллын албан үйлдвэр,...
БАМДАРИЙН ДҮГЭРСҮРЭН
15 ТОВЧ НАМТАР Түшээт хан аймгийн Мэргэн вангийн хошуу, одоогийн Дорноговь аймгийн Хөвсгөл суманд 1922 онд төржээ. Б.Дүгэрсүрэн сайд манай улс энх цагийн бүтээн байгуулалтад шилжсэн үеэс...
ДУМААГИЙН СОДНОМ
16 ТОВЧ НАМТАР 1933 онд одоогийн Дорноговь аймгийн Өргөн сумын нутагт төрсөн. Д.Содном нь Сангийн яаманд байцаагч, нягтлан бодогчоор ажлын гараагаа 17 наснаасаа эхлүүлсэн бөгөөд боловсрол...
ЦЭНДИЙН МОЛОМ
17 ТОВЧ НАМТАР 1932 онд Увс аймгийн Давст сумын нутагт төрсөн. Ц.Молом 1950 оноос ажлын гараагаа Сангийн яамнаас эхлүүлсэн бөгөөд Монголын үндэсний даатгалын тогтолцоог сэргээн хөгжүүлэхэд ихээхэн...
ЭРДЭНИЙН БЯМБАЖАВ
18 ТОВЧ НАМТАР 1939 онд Увс аймгийн Өмнөговь сумын нутагт төрсөн. Тэрээр арав гаруй жилийн зайтай эдийн засаг, нийгмийн хувьд асар их ялгаатай хоёр өөр тогтолцоонд ажилласан Сангийн сайд...
ДЭМЧИГЖАВЫН МОЛОМЖАМЦ
19 ТОВЧ НАМТАР 1951 онд Завхан аймгийн Нөмрөг сумын нутагт төрсөн. Д.Моломжамц нь сайдаар ажиллах хугацаандаа Монгол улсын эд бүтээн байгуулалтын үе, мөн төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгаас...
АЮУРЗАНЫН БАЗАРХҮҮ
20 ТОВЧ НАМТАР 1944 онд Говь-Алтай аймгийн Дарви сумын нутагт төрсөн. А.Базархүү нь 1962 оноос эхлэн Сангийн яамнаас ажлын гараагаа эхэлж социалист систем болон ЗХУ задарч гадаад...
ДАЛРАЙН ДАВААСАМБУУ
21 ТОВЧ НАМТАР 1951 онд Завхан аймгийн Сантмаргац сумын нутагт төрсөн. Д.Даваасамбуу сайд ажиллах хугацаанд төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгаас зах зээлийн эдийн засагт шилжих шилжилтийн...
ЭРДЭНИЙН БЯМБАЖАВ
22 ТОВЧ НАМТАР 1938 онд Увс аймгийн Өмнөговь сумын нутагт төрсөн. Тэрээр арав гаруй жилийн зайтай эдийн засаг, нийгмийн хувьд асар их ялгаатай хоёр өөр тогтолцоонд ажилласан Сангийн сайд юм....
ПУНЦАГИЙН ЦАГААН
23 ТОВЧ НАМТАР П.Цагаан Ардчилсан хүчний анхны Засгийн газрын Сангийн сайдаар томилогдсон хугацаанд эдийн засгийн зарим реформ тухайлбал хоёр шатлал бүхий банкны тогтолцоог эрх зүйн хувьд баталгаажуулж...
БАТ-ЭРДЭНИЙН БАТБАЯР
24 ТОВЧ НАМТАР Б.Батбаяр сайд банкны салбарын шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх явцад гарсан хүндрэлийг шийдвэрлэхэд голлон ажилласан. Санхүүгийн хувьд дампууралд орсон төрийн мэдлийн банкийг хувийн банкинд нэгтгэсэн...
ЯНСАНЖАВЫН ОЧИРСҮХ
25 ТОВЧ НАМТАР Я.Очирсүх сайд банкны шинэтгэлийг үргэлжлүүлэх ажилд хувь нэмэр оруулж тухайн үед санхүүгийн хүндрэлд орсон төрийн мэдлийн Хөдөө аж ахуйн банкны алдагдлыг гадаадын хөрөнгө оруулалтаар...
ЧҮЛТЭМИЙН УЛААН
26 ТОВЧ НАМТАР Ч.Улаан сайд Эдийн засгийн хөгжлийн болон санхүү төсвийн асуудлыг хамтад эрхэлж, нийтдээ гурван удаа томилогдон ажилласан сайдаар нэрлэгдэж байна. Төсөв, санхүүгийн удирдлагыг шинэ түвшинд...
НОРОВЫН АЛТАНХУЯГ
27 ТОВЧ НАМТАР Н.Алтанхуяг сайд“Татварын багц хууль”-ийг шинэчлэн батлуулж архи, тамхины онцгой татвар, үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах усны төлбөр, нүүрсний экспортын татварын хувь хэмжээг...
Надмидын Баяртсайхан
28 ТОВЧ НАМТАР Н.Баяртсайхан сайд Татварын шинэчлэлийг үргэлжлүүлж татвар төлөгчдөд учрах дарамтыг багасгах, татвар төлөгчдөд тэгш, шударга, ижил нөхцөлөөр хандах, далд эдийн засгийг ил болгоход чиглэсэн...
ЧҮЛТЭМИЙН УЛААН
29 ТОВЧ НАМТАР Ч.Улаан сайд Эдийн засгийн хөгжлийн болон санхүү төсвийн асуудлыг хамтад эрхэлж, нийтдээ гурван удаа томилогдон ажилласан сайдаар нэрлэгдэж байна. Төсөв, санхүүгийн удирдлагыг шинэ түвшинд...
САНГАЖАВЫН БАЯРЦОГТ
30 ТОВЧ НАМТАР С.Баярцогт сайд Оюу толгойн орд газрыг ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээ, Хувь нийлүүлэгчийн гэрээ, Урьдчилгаа төлбөрийн гэрээнд гарын үсэг зурж төслийг эхлүүлсэн нь улс орны эдийн засагт...
ДАМДИНЫ ХАЯНХЯРВАА
31 ТОВЧ НАМТАР Төсвийн тогтвортой байдлын тухай, Төсвийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай журам, заавруудыг боловсруулж батлуулах, шинээр батлагдсан хуулийн дагуу энэхүү эрх зүйн орчинд ажиллах...
ЧҮЛТЭМИЙН УЛААН
32 ТОВЧ НАМТАР Ч.Улаан сайд эдийн засгийн хөгжлийн болон санхүү төсвийн асуудлыг хамтад эрхэлж, нийтдээ гурван удаа томилогдон ажилласан сайдаар нэрлэгдэж байна. Төсөв, санхүүгийн удирдлагыг шинэ түвшинд...
ЖАРГАЛТУЛГЫН ЭРДЭНЭБАТ
33 ТОВЧ НАМТАР Гадаадын хөрөнгө оруулалт огцом буурч улсын эдийн засагт хямрал нүүрлэсэн амаргүй үед Сангийн сайдыг албыг хашсан. Эдийн засгийг сэргээх хөтөлбөр, Өрийн удирдлагын тухай хуулийн...
БАЯРБААТАРЫН БОЛОР
34 ТОВЧ НАМТАР Эдийн засгийн хямралаас үүдэлтэй төсвийн хүндрэлийг даван туулахад чиглэсэн төсвийн бодлогыг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж төсвийн зардлыг бүх шатанд бууруулах, төрийн чиг үүргийн давхардлыг...
БАТТОГТОХЫН ЧОЙЖИЛСҮРЭН
35 ТОВЧ НАМТАР Олон улсын валютын сангийн хөтөлбөрт хамрагдах нөхцөлүүдийг тохирч хэрэгжүүлсэн нь төсвийн хуваарилалтын үр ашгийг сайжруулах үндэс болсон. Төсөвт байгууллагын урсгал зардлыг хэмнэлтийн...
ЧИМЭДИЙН ХҮРЭЛБААТАР
36 ТОВЧ НАМТАР Ч.Хүрэлбаатар сайд нь Сангийн сайдаар хоёр Засгийн газарт дараалан ажиллах хугацаандаа төсөв санхүүгийн сахилга бат, төсвийн орлого ба зарцуулалтын үр ашгийг нэмэгдүүлэхэд...
ЧИМЭДИЙН ХҮРЭЛБААТАР
37 ТОВЧ НАМТАР Ч.Хүрэлбаатар сайд нь Сангийн сайдаар хоёр Засгийн газарт дараалан ажиллах хугацаандаа төсөв санхүүгийн сахилга бат, төсвийн орлого ба зарцуулалтын үр ашгийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн...
БОЛДЫН ЖАВХЛАН
38 ТОВЧ НАМТАР